Бета глукани се вид на влакна кои се одговорни за многу од здравствените својства на храната како овес, пченица и јачмен. Тие се опширно проучувани за ефектите врз здравјето на срцето и нивото на холестерол, а покажано е дека го зајакнуваат имунитетот и го стабилизираат нивото на шеќер во крвта. Како такви, можеби се прашувате како да го зголемите внесот на бета глукан за да ги искористите неговите многубројни здравствени придобивки. Детално ќе го разгледаме бета глуканот, вклучувајќи што е тој, како функционира и како може да влијае на вашето здравје.

Што е бета глукан?

Бета глуканот е вид на растворливи влакна кои се наоѓаат во клеточните ѕидови на одредени растенија. Достапно е во храна и во додатоци во исхраната, а е поврзано со различни здравствени придобивки.

Постојат две главни категории на диетални влакна – растворливи и нерастворливи. Растворливите влакна се вид на влакна кои се раствораат во вода и формираат густа супстанција слична на гел. Од друга страна, нерастворливите влакна не се раствораат, наместо тоа, тие апсорбираат течност додека патуваат низ дигестивниот тракт. Бета глуканот е специфична форма на растворливи диететски влакна. Се наоѓа во клеточните ѕидови на одредени видови растенија и некои квасци, бактерии, габи и алги. Поврзан е со долга листа на потенцијални здравствени придобивки и опширно проучен поради неговата способност да го намали нивото на холестерол, да влијае на намалување на воспаление, да го подобри регулирањето на шеќерот во крвта и др.

Како функционира бета глуканот?

Бета глуканот полека се движи низ дигестивниот тракт. Тоа помага да се стабилизира нивото на шеќер во крвта и да се намали апсорпцијата на холестерол за да се поддржи здравјето на срцето. Како и другите видови растворливи влакна, бета глуканот го забавува минувањето на храната додека таа патува низ вашите црева. Ова го зголемува времето кое му е потребно на вашето тело да ја свари храната, што може да ве одржи да се чувствувате сити подолго време. Бета глуканот исто така ја забавува апсорпцијата на шеќер во вашиот крвоток. Ова може да помогне да се стабилизира нивото на шеќер во крвта и да се подобри регулацијата на шеќерот во крвта. Дополнително, овие влакна ја намалуваат апсорпцијата на холестеролот во вашиот дигестивен тракт за да го одржат нивото на холестерол во крвта.

Храна богата со бета глукан

Бета глуканот се наоѓа природно во различни извори на храна. Зрната како јачменот и овесот содржат најголема концентрација на бета глукан, иако се наоѓа и во друга храна. Добрите извори на бета-глукан се:

• овес
• јачмен
• ‘рж
• пченица
• оризот
• печурки
• алги
• одредени видови бактерии и габи, вклучувајќи го и Saccharomyces cerevisiae, кој се користи за производство на нутриционистички квасец, вино, пиво и некои печива. Сепак, ова не значи дека алкохолните пијалоци се добар извор на бета глукан.

Придобивките од внесување на бета глукан

Бета глуканот е поврзан со различни здравствени придобивки, а постојано се надоградува листата на здравствени придобивки кои се добри за пациентите кои користат бета глукан.

Го зајакнува здравјето на срцето

Неколку студии покажаа дека бета глуканот може да го промовира здравјето на срцето и да штити од срцеви заболувања. Во 1997 година, Управата за храна и лекови (ФДА) одобри здравствено тврдење во кое се наведува дека бета глуканот од целосниот овес, овесните трици и целото овесно брашно може да го намали ризикот од срцеви заболувања. Тоа е затоа што влакната можат да ги намалат нивоата на вкупниот и ЛДЛ (лошиот) холестерол во крвта, кои се фактори на ризик за срцеви заболувања. Според една студија, консумирањето 3 грама бета глукан дневно во текот на 8 недели го намали нивото на LDL холестеролот за 15% и го намали вкупниот холестерол за скоро 9%. Бета глуканот е исто така богат со антиоксиданси, кои се соединенија кои можат да помогнат да се неутрализираат штетните слободни радикали, да се спречи воспалението и да се заштитат од хронични состојби како срцеви заболувања.

Го регулира нивото на шеќер во крвта

Некои истражувања сугерираат дека бета глуканот може да го подобри нивото на шеќерот во крвта. Според преглед на 4 студии, земањето 2,5 – 3,5 грама бета глукан дневно за 3 – 8 недели може да го намали нивото на шеќер во крвта на гладно и да ја подобри долгорочната регулација на шеќерот во крвта кај луѓето со дијабетес тип 2. Други студии открија дека додавањето бета глукан во оброците што содржат јаглени хидрати може да го намали шеќерот во крвта и нивото на инсулин после јадење. Друга мета анализа излезе со заклучок дека консумирањето повеќе житни влакна, вклучувајќи бета глукан, може да биде поврзано со помал ризик од развој на дијабетес тип 2.

Го стимулира имунолошкиот систем

Студии покажуваат дека употребата на бета глуканот може да има голема корист за јакнење на имунолошкиот систем. Всушност, повеќе студии открија дека бета глуканот може да помогне во активирањето на имуните клетки и да се засили заштитата од инфекции. Бета глуканот се покажа дека ја зголемува активноста на одредени типови на имунолошки клетки, вклучувајќи макрофаги, неутрофили и моноцити. Плус, други студии покажаа дека бета глукан може да ги намали нивоата на неколку маркери кои се користат за мерење на воспаление, вклучувајќи тумор некроза факторот (TNF), интерлеукин-1 бета (IL-1β) и интерлеукин-6 (IL- 6).

Дали треба да земате додатоци кои содржат бета глукан?

Според ФДА, консумирањето бета глукан дневно може да помогне во намалувањето на нивото на холестерол, да го регулира шеќерот во крвта и да го зајакне имунитетот. Повеќето луѓе можат лесно да ги внесат потребните количини преку разновидна храна богата со растителни влакна како дел од добро осмислена диета. Сепак, некои луѓе избираат да земаат додатоци за да го зголемат нивниот внес. Имајте на ум дека не сите додатоци се создадени еднакви. Ако избрате да употребувате додатоци, одлучете се за производи направени од реномирани производители согласно сите производствени стандарди, со кои се гарантира безбедност и квалитет. Додатоците на бета глукан може да се мешаат со одредени лекови без никаков проблем, вклучувајќи имуносупресиви и оние што се користат за лекување на дијабетес или висок крвен притисок. А исто треба да бидете запознаени дека земањето додаток во исхраната богат со влакна, вклучително и бета глукан, може да предизвика дигестивни нелагодности – особено ако не сте навикнати да јадете многу влакна.

Затоа, најдобро е да разговарате со вашиот лекар или фармацевт пред да одлучите дали да користите и кој додаток во исхраната, ќе ги задоволува вашите дневни потреби за дополнителен внес на бета глукан.