Што се пробиотици?

Пробиотиците се живи микроорганизми администрирани во соодветни количини даваат здравствена корист на домаќинот. Зборот пробиотик често се користи погрешно и се однесува на било која жива култура, како што е онаа што се користи во традиционалната ферментирана храна – но меѓународна група на научници  од ISAPP (The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics) сугерираат дека терминот треба да се ограничи на микроорганизми кои се правилно дефинирани и докажани дека обезбедуваат здравствена придобивка.

Што можат да направат пробиотиците за вашето здравје?

Истражувањата покажуваат дека пробиотиците можат да го поддржат здравјето на различни начини. Општо земено, тие можат да помогнат во подршка на имуниот и дигестивниот систем, да ги контролираат штетните микроорганизми, да произведуваат витамини и да помогнат во апсорпцијата на хранливи материи.

При избор на пробиотик, важно е да запомните дека не сите пробиотици имаат исти ефекти. Бактериите се идентификуваат според нивниот род, вид и ознака на соеви. Различни соеви дури и од ист вид може да донесат различни здравствени ефекти. Треба да изберете вид што е проучен и докажан дека го дава посакуваниот бенефит. Доволната количина на број на бактери е исто така е важна, затоа бидете сигурни дека производот го содржи сето тоа што е потребно за посакуваната здравствена корист.

Важноста на вагинална микробиота

Вагиналната микробиота игра главна улога во репродукцијата и здравјето на жената. Вагиналната микробиота е динамична и формирана од хормоналните промени во различна фаза од животот на жената вклучувајќи го периодот од пред пубертет до постменопауза. Најновите истражувања главно се фокусираа на вагинални бактерии и габи од вагиналната флора и ја потенцираат нивната улога во болестите.

Вагиналниот микробиом е биосистем во хуманата вагина кој под нормални услови обезбедува баланс меѓу физиолошките лактобацили и патогената бактериска флора, со што се овозможува добра заштита од ширење на патогени микроорганизми, вклучувајки и асцендирање до шуплината на матката и ширење кон уринарниот тракт.

Познавањето на составот на вагиналниот микробиом, но и на уринарниот е основа за креирање на фармаколошки третман, со цел профилакса, превенција или лекување, односно реставрирање на нормалната средина во овие системи. Докажано е дека егзогено внесени лактобацили перзистираат на мукозните површина и помагаат во воспоставување на нормален микробиом. Клучно при дизајнирање терапии со пробиотици е да се постигне доминантност на соеви на Lactobacillus со докажана протективна улога.

Историски,  доминантен специес во хуманата вагина е Lactobacillus acidophilus, а подоцна се откриени и други различни специеси со различни карактеристики (Antonio MA et al, 2005).

Пробиотиците наменети за вагинално здравје се широко достапни како додатоци во исхраната или вагинални капсули/супозитории. Во вагиналните апликации, пробиотиците се применуваат директно на местото на дејство, додека орално дополнетите пробиотици треба прво да поминат низ гастроинтестиналниот тракт пред да мигрираат во вагиналниот тракт. Интересно е тоа што истражувањата покажуваат дека двата начини на примена се ефикасни (Li et al., 2019; Wang et al., 2019). Меѓутоа орално администрираните пробиотици може да обезбедат дополнителни корисни ефекти за здравјето на вагината преку таканаречената „оска црево-вагина- “gut-vagina axis” “ со балансирање на цревната микробиота и инхибиција/спречувања на урогениталните патогени од ректумот до вагиналниот тракт, како и стимулирање на цревата и имуниот систем.

Како до избор на соодветен пробиотик:

• Да содржи пробиотски култури за кои е докажано дека ја зачувуваат и обновуваат рамнотежата на микробиотата на вагиналната слузница;
• Екстракт од брусница во количина потребна за да се спречи ширење на патогени бактерии во уринарниот систем.
• Се зема како перорална капсула што е дополнителна предност бидејќи орално земените пробиотици ја намалуваат можноста за преминување на патогени микроорганизми од ректумот во вагиналната слузница истовремено делуваат првично на дигестивниот систем.

Ref:

1.  Akgül and Karakan. The role of probiotics in women with recurrent urinary tract infections, Turk J Urol 2018; 44(5): 377-83
2.  P. Koradia et al. Probiotic and cranberry supplementation for preventing recurrent uncomplicated urinary tract infections in premenopausal women: a controlled pilot study, Expert Review of Anti-infective Therapy, 17:9, 733-740, DOI: 10.1080/14787210.2019.1664287
3.  S. Borges et al, The role of lactobacilli and probiotics in maintaining vaginal health; Arch Gynecol Obstet, Oct 2015 (DOI 10.1007/s00404-013-3064-9)
4.  1. Wang, Z., He, Y., and Zheng, Y. (2019). Probiotics for the treatment of bacterial vaginosis: a meta-analysis. Int. J. Environ. Res. Public Health 16:3859. doi: 10.3390/ijerph16203859

Д-р Срѓан Ѓорѓевиќ, специјалист гинеколог – акушер